Konserwator zabytków zmienia zdanie?

Po oględzinach podjęto ustalenia z lubańskim samorządem, który od września prowadzi inwestycję dofinansowaną z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jak się okazuje, WKZ zalecił zachowanie wszystkich zabytkowych dachówek na dachu i wyremontowanie go w sposób umożliwiający zachowanie jego historycznego wyglądu. Samorząd zapowiada, że będzie to wymagało rozłożenia prac na dwa etapy i zabiegania o dodatkowe środki pozabudżetowe w 2018 roku. Wszystkie te informacje te znalazły się w protokole oględzin. Ostatecznie o losach remontu przesądzi decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

W wyniku oględzin – więźby dachowej, pokrycia dachu oraz wnętrza obiektu stwierdzono zakres już wykonanych prac, oceniono ilość zachowanych dachówek i ich rangę jako ważnego elementu, świadczącego o wyjątkowości zabytku.  Jak stwierdzili eksperci: Jest to jeden z rzadkich przypadków występowania tak dużej ilości tak starej dachówki na Śląsku. Dachówka jest integralnym składnikiem substancji obiektu. Obiekt, mimo XIX-wiecznych przebudów, w całości stanowi dobrze zachowany przykład budownictwa swego czasu (1537-9). Ujawnione okoliczności wskazują na konieczność zachowania starej dachówki, poddania jej konserwacji i wyeksponowania na dachu.

Ponadto stwierdzono, że trwający remont więźby dachowej nie powoduje uszczerbku na wartości zabytkowej obiektu. Pozostałe partie drewnianej konstrukcji więźby, stropów, podpór i innych wymagają analizy pod katem datowania i wartości.

Jak stwierdził konserwator i konsultanci, realizacja prac jest możliwa, ale musi odbywać się na nowych warunkach. Wymaga to zmiany programu prac. Jak dalej czytamy w komunikacie WKZ, dachówka ma być demontowana ostrożnie i ręcznie. Należy ją oczyścić, zakonserwować i ponownie ułożyć na połaciach dachu zachowując sposób historycznego krycia z uzupełnieniem dachówką wykonana sposobem nie przemysłowym o tej samej formie, kształcie, grubości, fakturze i barwie. Ze względu na nieszablonowy sposób realizacji pod dachówkę zastosowane zostanie pokrycie papy z dystansem od ceramiki.

Ponieważ samorząd, jako inwestor, zaakceptował realizację zmodyfikowanego programu prac, Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków dokona zmiany wydanego pozwolenia po przedstawieniu kosztorysu zamiennego.  Planuje się w roku 2017 zrealizować remont do kwoty przyznanej dotacji i zabezpieczyć obiekt. Zastrzeżono też, że Gmina Miejska Lubań nie będzie mogła przeznaczyć środków finansowych z budżetu 2018 r. na kontynuowanie prac w przyszłym roku. Są jednak szanse na kolejne dofinansowanie.

Liczba osób biorących udział w oględzinach była imponująca. Obecni byli: Barbara Nowak-Obelinda – Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Daniel Gibski – Zastępca Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Krzysztof Kurek – p.o. Kierownik Delegatury w Jeleniej Górze, Monika Popowska – starszy inspektor w Delegaturze w Jeleniej Górze, Arkadiusz Słowiński, Burmistrz Miasta Lubań, Tomasz Bernacki, Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Gospodarki Przestrzennej, Artur Bień – architekt miejski i Krzysztof Ałykow – inspektor nadzoru inwestorskiego i Zygmunt Chomiuk – właściciel firmy. Ponadto zaproszono także jako konsultanta z ramienia WKZ profesora Romualda Kaczmarka – historyka sztuki, Dyrektora Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, Kierownika Zakładu Historii Sztuki Pradziejowej i Średniowiecznej oraz dr Marię Gąsior – konserwatora dzieł sztuki, pracownika naukowy Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Katedra Konserwacji i Restauracji Ceramiki i Szkła Politechniki Wrocławskiej, Wydział Architektury, Laboratorium Technologiczno-Konserwatorskie, zaproszony jako konsultant przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i autorka badań trzech dachówek oraz z nich wynikającej opinii.

Pełną treść protokołu z oględzin prezentujemy poniżej.